Dòng sông Hồng quanh năm đỏ nặng phù sa ban tặng cho vùng đất Hưng Yên thanh bình những đặc sản “lộc trời” mà mỗi năm chỉ có một lần vào mùa Xuân. Đó là đặc sản cá mòi, con vờ.Cá mòi, “lộc trời” chỉ có vào mùa XuânCá mòi sống ở cửa biển, đến khi lập Xuân, thời tiết ấm lên (khoảng từ tháng Hai đến tháng Tư âm lịch) thì chúng bơi ngược dòng nước về sông đẻ trứng, trong đó có nhiều ở sông Hồng, đoạn qua địa bàn tỉnh Hưng Yên. Mùa đánh bắt cá mòi của ngư dân cũng vào khoảng thời gian trên.Cá mòi chỉ lớn hơn cá diếc một chút, có đặc điểm mắt trong, mình dẹt, ánh bạc, vây lưng có chiếc “cờ” dài nhô lên. Như một quy luật sinh tồn, cá cái phải vượt dòng nước chảy và về nơi mình sinh ra trước kia vào đúng mùa xuân để đẻ trứng.
Đặc sản chả cá mòi
Cá mòi có thể chế biến được nhiều món ăn ngon và hấp dẫn như: Chả cá mòi, cá mòi chiên giòn, cá mòi kho, cá mòi áp lá bưởi,… tuy nhiên phổ biến nhất vẫn là cá mòi rán giòn. Món cá rán tưởng chừng đơn giản nhưng mỗi vùng, mỗi gia đình lại có cách chế biến khác nhau. Có nơi chỉ cần ướp gia vị đơn giản rồi áp chảo cùng với lá bưởi. Có người cầu kỳ, công phu hơn thì ướp cá với muối, gừng, nghệ, dưa chuột rồi đem nướng qua trên bếp than hoa cho dậy mùi thơm, khi ăn mới đem rán giòn một lần nữa. Khi ấy, miếng cá giòn tan được chấm cùng nước mắm có pha thêm tỏi, ớt, hạt tiêu hay tương Bần đập gừng sẽ càng làm tăng thêm vị thơm ngon.Không chỉ được ưa chuộng bởi hương vị đặc trưng cùng giá cả bình dân, loài cá bé nhỏ này còn là “siêu thực phẩm” giàu dinh dưỡng với nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe. Vào mùa, người nội trợ tìm mua để chế biến thành những món ngon cho gia đình thưởng thức.Anh Đặng Quang Hướng ở huyện Văn Lâm cho biết: Năm nào, tôi cũng đặt mua cá mòi ở thành phố Hưng Yên rồi về làm sạch, hút chân không để bảo quản và sử dụng dần trong năm và tặng bạn bè, người thân. Cá mòi dân dã nhưng có thể chế biến được thành nhiều món ăn ngon, các thành viên trong gia đình tôi đều rất thích.
Là đặc sản chỉ có vào mùa Xuân, nên những người con xa quê đến ngày xuân lại mong ngóng tìm về để được thưởng thức hương vị đặc trưng loài cá đặc biệt của Sông Hồng.Con vờ, đặc sản ít người biết đếnỞ vùng ven sông Hồng đoạn chảy qua các xã Đông Ninh, Phạm Hồng Thái (Khoái Châu) có một loài côn trùng độc lạ không chỉ gắn bó với bao thế hệ người dân địa phương mà còn trở thành đặc sản thơm ngon, hấp dẫn thực khách. Đó chính là con vờ (hay còn gọi là con lờ vờ, con vật vờ).Cũng giống như cá mòi, con vờ chỉ xuất hiện trên sông Hồng khoảng thời gian ngắn trong năm. Đó là từ tháng Hai đến tháng Tư âm lịch, khi trời vào độ cuối xuân, hoa gạo bắt đầu nở đỏ thì con vật vờ xuất hiện.
Vờ xào rau bí- món ăn dân dã mà khó quên của người dân ven sông Hồng
Con vờ thường làm tổ sống ở bờ sông. Trong khoảng tháng 2 đến tháng 4 âm lịch chúng phá tổ bay ra mặt sông để lột xác vào sáng sớm. Sau khi lột xác, vờ đẻ trứng rồi chết. Trứng nở thành ấu trùng, theo dòng nước dạt vào bờ sông làm tổ và bắt đầu một vòng đời mới.Theo kinh nghiệm của ngư dân, vờ thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi, nhất là đang nóng ẩm mà đổ mưa. Không phải chỗ nào cũng xuất hiện con vờ nên việc tìm bắt chúng rất khó.
Để bắt được con vờ, người dân chài phải dậy từ 3 giờ sáng rồi dùng thuyền gắn vợt lưới đi săn tìm trên sông Hồng. Việc “săn” con vờ không đơn giản. Người ta phải canh thời tiết, con nước sao cho đúng vào ngày vờ phá tổ bay ra lột xác thì mang dụng cụ đi hớt.Chị Lê Thị Huế – một người dân ở xã Đông Ninh (Khoái Châu) cho biết, có ngày may mắn, gia đình chị có thể vớt được 10kg vờ. Sau khi đánh bắt, vờ được đem đãi sạch, loại bỏ phần xác mềm vừa lột xong và được bán với giá khoảng 200.000 – 250.000 đồng/kg.
Vờ được chế biến thành nhiều món như: vờ chiên lá mắc mật, nộm vờ, vờ xào rau bí, lẩu vờ riêu cua, vờ nấu cá ngạnh, chả vờ…Chị Nguyễn Thị Oanh, ở Hà Nội cho biết: Sinh ra và lớn lên ở xã Phạm Hồng Thái nên từ nhỏ tôi đã được thưởng thức những món ăn chế biến từ con vờ. Năm nào cũng vậy, cứ đến mùa là tôi tìm mua rồi sơ chế sạch, trữ đông trong tủ lạnh để ăn dần vì đây là món ăn cả gia đình tôi yêu thích.Được ví như “lộc Trời” của sông Hồng, những món ăn chế biến từ cá mòi, con vờ tuy đơn giản, dân dã nhưng mang đậm hương vị phù sa, giàu giá trị ẩm thực khiến ai được thưởng thức một lần đều nhớ mãi…
https://baohungyen.vn/ve-hung-yen-thuong-thuc-dac-san-loc-troi-3180503.html
